Atrakcje regionu Muzeum Ziemi Kłodzkiej w Kłodzku Dawniej mieścił się tu konwikt jezuicki. Powstawał on od 1622 roku w wyniku łączenia pięciu kamienic i do ukończenia skrzydła wschodniego w latach 1753-1754 pozostaje w niezmienionej formie. Po przeprowadzeniu remontu w latach 1978-1986 utworzono w nim Muzeum Ziemi Kłodzkiej. Do najpiękniejszych wnętrz w muzeum należą: biblioteka, dawniej był tu refektarz, sala koncertowa, gdzie była Kaplica św. Alojzego, Salon Złoty, sala konferencyjna oraz barokowa klatka schodowa. We wnętrzu muzeum znajdują się liczne zbiory, największe kolekcje stanowią: zegary śląskie, zbiór cyny, numizmatów, szkło unikatowe. Biblioteka muzealna posiada interesujące zbiory literatury regionalnej, w księgozbiorze liczącym ponad 7 000 woluminów. W muzeum odbywają się odczyty, wykłady, lekcje muzealne, koncerty i wernisaże. Twierdza Kłodzka i Labirynty Jednym z najciekawszych i najbardziej charakterystycznych zabytków Kłodzka jest słynna na całą Europę Twierdza Kłodzka (Góra Forteczna o Jej początki sięgają X wieku i okresu tworzenia się grodu, który aż do XVII wieku był wielokrotnie wzmacniany. Począwszy od 1622 roku systematycznej militaryzacji zamku i przekształcania go w warownię dokonywali Austriacy, aż do roku 1742 gdy miasto i twierdza dostały się pod panowanie pruskie. Wtedy to na rozkaz Fryderyka Wielkiego rozbudowano twierdzę usuwając przy tym wszelkie pozostałości renesansowego zamku, kaplic i kościoła. Chodniki Twierdzy głównej posiadają kilka poziomów i mają dwie obwodnice, a ich łączna długość wynosi 40 km z czego ok. 1km jest udostępniony zwiedzającym. Część fortyfikacji udostępnionej do zwiedzania to zaledwie 10% obiektu obronnego obejmującego podziemne labirynty, korytarze minerskie oraz lapidarium. Podziemne przejścia, korytarze, lochy chodniki pochodzą z różnych epok, najstarsze to pozostałości średniowiecznych piwnic klasztornych i renesansowego zamku, ale najwięcej kazamatów i chodników wybudowano w XVIII i XIX w. Fot. Z Twierdzy rozciąga się wspaniały widok na miasto i okolice, przy dobrej widoczności z bastionu widokowego można podziwiać oddalony o 40 km Śnieżnik, Szczeliniec Wielki oraz otaczające Kotlinę Kłodzką góry Most Gotycki św. Jana w Kłodzku Most gotycki jest jednym z najbardziej charakterystycznych zabytków Kłodzka, łączącym Starówkę z częścią miasta zwaną Wyspą Piasek. Początek jego budowy datowany jest różnie - wg jednego źródła został wybudowany w roku 1281r., o czym świadczy data wykuta pod figurą Chrystusa Ukrzyżowanego, co nie zgadza się z późniejszym zapisem w kronice Georga Promnitza. Most Św. Jana, nad kanałem Młynówka, nazywany jest potocznie Mostem Wita Stwosza i porównywany jest do słynnego Mostu Karola w Pradze. W ciągu wieków istnienia most był wielokrotnie wzmacniany i przebudowywany, np w okresie wojen husyckich (1428-1434) oraz restaurowany (począwszy od XVII stulecia czterokrotnie). W 1655 roku ustawiono na moście pierwszą z sześciu ufundowanych przez mieszczan i szlachtę Kłodzka figurę wotywną, rozpoczynając tym samym okres dekorowania mostu barokowymi figurami. Obecnie jest ich sześć: Pieta (Matka Boska z ciałem Chrystusa), Św. Jan, Św. Jan Nepomucen, Św. Franciszek Ksawery, Chrystus na Krzyżu, Trójca Święta i ukoronowanie Najświętszej Marii Panny. Podziemna Trasa Turystyczna Państwa Polskiego w Kłodzku Udostępniona do zwiedzania została 4 grudnia 1976 roku i stanowi jedną z ciekawszych w Polsce podziemnych tras. Prowadzi częścią rozległego systemu dawnych piwnic i lochów, znajdujących się pod starówką, sięgających kilka kondygnacji poniżej poziomu ulic o długości i przebiega od ulicy Zawiszy Czarnego ku wyjściu przy Twierdzy w obrębie ulicy Grodzisko. W części przeznaczonej do zwiedzania jest w całości oświetlona, a w kilku odgałęzieniach przygotowane są ekspozycje o charakterze historycznym. W podziemiach natkniemy się na stary piec, studnię, ekspozycję prezentującą model gilotyny francuskiej i topór katowski. Fot. Kościół Parafialny Wniebowzięcia NMP w Kłodzku Kościół Parafialny Wniebowzięcia NMP w Kłodzku Jedna z najważniejszych świątyń na Ziemi Kłodzkiej i w całych Sudetach pod względem budowy, jak również bogactwa zachowanego wystroju wnętrza. Jest to także jeden z największych kościołów na tym terenie. Ma 62 m długości i 22 m szerokości. Przez cały okres swojego isteniena fara przechodziła z rąk do rąk, czemu zawdzięcza swoją unikalność. Budowę kościoła rozpoczęto w roku 1194, lecz kamień węgielny podłożono dopiero w 1344 roku z inicjatywy Arnosta z Pardubic. W XVI wieku ukończono budowę wieży północnej zwanej Czarną. Wiek XVI uznaje się za koniec budowy świątyni w stylu gotyckim. Z powodu długiego czasu budowy nie zachowano jednolitego stylu. Pewne elementy świątyni powstały później - w XVII w. - zakrystia, kaplice i empory w nawach bocznych. W wieku XVIII wnętrze zostało wymienione i uzupełnione na barokowe. Kościół ten do XIX wieku otoczony był cmentarzem, z którego dziś pozostała jedynie późnobarokowa brama z figurami 3 świętych, zwana Brama Czarną. Zabytkowa Tarasowa Zabudowa Miejska w Bystrzycy Kłodzkiej Miasto rozlokowało się na zboczu wzniesienia opadającego stromo do koryta Nysy Kłodzkiej. Najbardziej malownicza tarasowa zabudowa prezentuje się od mostu drogi wjazdowej z Międzylesia. Relikty średniowiecznej zabudowy miasta: mury obronne, Wieża Rycerska, Brama Wodna, Baszta Kłodzka. Zachowany tu został średniowieczny układ urbanistyczny: czworoboczny rynek z prostopadłymi ulicami, dla lepszego odpływu wody usytuowany na stoku, ratusz wzniesiony na środku rynku w XIV w., wielokrotnie przebudowywany, pierwotna jedynie wieża. Obok piękna barokowa figura Św. Trójcy z XVIII w, autorstwa Pręgierz stanowi jeden z nielicznych przykładów autentycznych zabytków dawnego sądownictwa. Pochodzi z 1556 r., wykonany jest z kamienia. Na urokliwy Mały Rynek przeniesiono go na pocz. XVII w. Muzeum Filumenistyczne w Bystrzycy Kłodzkiej Jest to jedyne w Polsce muzeum tego typu i należy do nielicznej na świecie grupy muzeów związanych z ogniem, zapałkami, i zapalniczkami. Podobne muzea znajdują się w Jönköping w Szwecji, w Susicach w Czechach oraz w Londynie w Anglii. Muzeum mieści się w dawnym kościele ewangelickim i byłej szkole parafialnej. Budowle pochodzą z lat 1821-22, a po tragicznym pożarze miasta w 1823r zostały przebudowane. Muzeum Filumenistyczne powstało w 1964 roku z inicjatywy mieszkańców miasta, przedstawicieli fabryki zapałek oraz Towarzystwa Miłośników Bystrzycy Kłodzkiej. Jedną z idei inspirujących powstanie tego muzeum był fakt, że przemysł zapałczany istniał w tym mieście od dłuższego czasu. Muzeum posiada bogate zbiory różnych przedmiotów do rozniecania ognia, opakowań i etykiet zapałczanych z różnych części świata. W muzeum istnieje dział regionalny poświęcony historii miasta i okolic. Rezerwat Przyrody Wodospad Wilczki w Międzygórzu Rezerwat Przyrody "Wodospad Wilczki" utworzony w 1958 roku. Położony jest na wysokości 570 m n. p. m. na powierzchni ha. Przedmiotem ochrony był tu najwyższy (27 m.) wodospad (Wodogrzmoty Żeromskiego) w Sudetach wraz z malowniczym wąwozem rzeki Wilczki, wyżłobionym w różowych granitognejsach. W 1997 roku na skutek powodzi próg wodospadu został obniżony o 7 m., a koryto rzeki zostało pogłębione tworząc ryzę - kanion nadając równie ciekawe walory krajobrazowe tego obiektu. Zabudowa w stylu tyrolskim i norweskim w Międzygórzu Międzygórze to wieś i stacja klimatyczna położona na wysokości 570-750 m pięknie usytułowana u stóp Masywu Śnieżnika w wąskiej dolinie Wilczki i potoku Bogorii. Otoczone przez kulminujące szczyty Smrekowca, Iglicznej i Szerokiej Kopy, Międzygórze było przez wieki zagubioną wśród gór i lasów wioską. W 1840 r. okoliczne dobra kupuje Królewna Marianna Orańska i tworzy z Międzygórza popularny ośrodek wypoczynkowy i turystyczny. Prawie wszystkie zachowane budynki Międzygórza zasługują na ochronę konserwatorską, tworzą bowiem jedyny w swoim rodzaju zespół noszący wyraźne cechy tyrolskich i skandynawskich stylów budownictwa ludowego z charakterystycznymi balkonami otaczającymi całe piętra i bogato zdobioną snycerskimi formami stolarką. Ogród Bajek w Międzygórzu Międzygórze to wieś i stacja klimatyczna położona na wysokości 570-750 m pięknie usytuowana u stóp Masywu Śnieżnika w wąskiej dolinie Wilczki i potoku Bogoryi. Otoczone przez kulminujące szczyty Smrekowca, Iglicznej i Szerokiej Kopy, Międzygórze było przez wieki zagubioną wśród gór i lasów wioską. W 1840 r. okoliczne dobra kupuje Królewna Marianna Orańska i tworzy z Międzygórza popularny ośrodek wypoczynkowy i turystyczny. Prawie wszystkie zachowane budynki Międzygórza zasługują na ochronę konserwatorską, tworzą bowiem jedyny w swoim rodzaju zespół noszący wyraźne cechy tyrolskich i skandynawskich stylów budownictwa ludowego z charakterystycznymi balkonami otaczającymi całe piętra i bogato zdobioną snycerskimi formami stolarką. Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdrój jest jedyną prowadzoną w sposób profesjonalny placówką muzealną w Polsce, zajmującą się szeroko pojętą tematyką papiernictwa. Gromadzi, opracowuje i udostępnia zbiory z zakresu dziejów papiernictwa, drukarstwa, historii Dusznik-Zdroju. Żywo interesuje się również sztuką papieru, współpracując z artystami tworzącymi dzieła sztuki z papieru. Ponadto głośną stała się oferta edukacyjna muzeum oraz działalność naukowo-badawcza. Obecnie dusznickie muzeum jest jednym z ważniejszych obiektów turystycznych na Ziemi Kłodzkiej - roczna frekwencja przekracza 50 tys. osób. Fot. Muzeum Papiernictwa w Dusznikach Zdrój Dworek im. Fryderyka Chopina w Dusznikach-Zdroju Budynek powstał w latach 1802-1805 jako dom towarzyski, gdzie skupiało się życie kulturalne ówczesnego uzdrowiska. Budowę prowadził cieśla Kretschmer i murarz Stiller, projektantem był arch. H. Geissler. W 1808 r. dobudowano od północy salę bilardową. W 1826 r. koncertował w nim Fryderyk Chopin. Dworek usytuowany jest w pobliżu rzeki Bystrzycy Dusznickiej w Parku Zdrojowym. Obecnie odbywają się w nim liczne koncerty fortepianowe, przedstawienia teatralne, koncerty zdrojowe i inne wieczory z muzyką oraz wystawy. Dworek im. F. Chopina jest również miejscem corocznie odbywającego się Międzynarodowego Festiwalu Chopinowskiego. Zieleniec - SKI Arena W Zieleńcu mieści się atrakcyjna baza sportów zimowych, oblegana przez turystów w okresie sezonu narciarskiego. Zieleniec dysponuje 22 wyciągami narciarskimi, licznymi szkółkami i wypożyczalniami sprzętu narciarskiego. Wieża widokowa na Wapniarce w Żelaźnie Żelazno Zbudowana w 1925 roku przez miejscową sekcję GGV, na miejscu wcześniejszej, która spłonęła od pioruna. Została tylko betonowa platforma. Słynęła ze wspaniałej panoramy Kotliny Kłodzkiej. Odbudowana i oddana do użytku w 2007 roku. Można stąd podziwiać panoramę Bystrzycy Kłodzkiej na tle Gór Bystrzyckich. Zespół kaplic pielgrzymkowych w Szalejowie Dolnym Szalejów Dolny Na ten barokowy zespół składają się kaplica Św. Anny wzniesiona w latach 1731-1732 z inicjatywy rektora kolegium jezuickiego Gotfryda Wedingena oraz kaplica Św. Marii Magdaleny wzniesiona w 1734 roku jako kaplica cmentarna dla spowiadających się pielgrzymów. Na początku XVIII wieku Szalejów Dolny należał do najpopularniejszych miejsc kultu w hrabstwie kłodzkim i konkurował z sąsiadującym Starym Wielisławem. Fot. Kaplica Św. Marii Magdaleny wzniesiona w 1734 roku Park Zdrojowy w Kudowie-Zdrój Centralnym miejscem Kudowy-Zdrój odwiedzanym przez turystów i kuracjuszy jest park zdrojowy. Założony w XVIII wieku w miejscu wypływania źródeł mineralnych u podnóża góry zwanej Parkową. Swój najbujniejszy rozkwit notował w latach 20-tych XX wieku. Bogata zróżnicowana w zależności od pory roku roślinność parku obfituje w agawy, kaktusy, opuncje, draceny, saganowce i rododendrony. Schodząc do Parku zdrojowego od strony ulicy Zdrojowej mijamy Pijalnie wód mineralnych wraz z salą koncertową. W pijalni warto zwrócić uwagę na freski A. Molnara obrazujące Dolny Śląsk początku XX wieku. Na przeciwko u podnóża góry Parkowej położony jest budynek zwany Zameczkiem wybudowany w 1772 roku, obecnie sanatorium. Obok dominuje wspaniała bryła Sanatorium Polonia mieszcząca w swym wnętrzu Teatr Zdrojowy im. S. Moniuszki. Natomiast obok znajduje się nowoczesny Aqua Park "Wodny Świat". Fot. Zameczek - kurort Uzdrowisk Kłodzkich SA Fot. Polonia - kurort Uzdrowisk Kłodzkich SA Fot. Pijalnia wód mineralnych w Parku Zdrojowym Muzeum Zabawek "Bajka" w Kudowie-Zdrój Zachęcamy do podróży do Krainy Dzieciństwa. Wspomnienia słodkiego, beztroskiego czasu pokazują jak ważną rolę w życiu każdego człowieka odegrały zabawki. Obojętnie: pluszowe, z porcelany, drewna, gliny a nawet te żeliwne, blaszane czy cynowe zawsze wywoływały i wywołują pozytywne uczucia. Zebrane przez Marię i Mirosława Ozierańskich eksponaty z XIX-XX w. z pewnością pozwolą na duży relaks w gronie rodziny. Ruchoma Szopka w Kudowie-Zdrój (Czermna) Czermna/Kudowa-Zdrój W chatce będącej przykładem tradycyjnego budownictwa sudeckiego z przełomu XIX i XX w. Można podziwiać dzieło twórcy samouka Frantiska Stepana, który rozpoczął rzeźbić swoje dzieło w wieku zaledwie 15 lat, scyzorykiem w lipowym drewnie. Po dwudziestu latach żmudnej pracy wykonał 250 figurek, które poruszane ręcznie stanowiły szopkę. Figurki z szopki przedstawiają sceny z życia pasterzy, mieszczan oraz narodzin Jezusa Chrystusa. W latach 1930- 1938 roku Franciszek Stepan dobudował drewniane organy składające się z 270 piszczałek oraz 10 rejestrów. Twórczość Frantiszka Stepana to przykład niesamowitej pasji i cierpliwości w drodze do upragnionego celu. Kaplica Czaszek w Kudowie-Zdrój (Czermna) Wnętrze kaplicy wyłożone jest 3 tysiącami czaszek i piszczeli. To jedyny tego typu obiekt w Polsce i jeden z trzech w Europie. Jest ona wielkim wspólnym grobowcem ofiar wojen Śląskich z lat 1740-1742 i 1744-1745 oraz chorób zakaźnych z XVIII wieku. Pod podłogą spoczywa dalsze kilkadziesiąt (20-30 tys.) szczątków ludzi. Kaplica wybudowana została w 1776 roku przez księdza Wacława Tomaszka, któremu budowa kaplicy, zbieranie szczątków, dezynfekcja i impregnacja oraz układanie szczątków zajęły osiem lat. Kaplica jest wyjątkowym obrazem przemijalności i kruchości człowieka w której spotkały się szczątki dawnych rodzin, przyjaciół i wrogów. Raz w roku o północy z 14 na 15 sierpnia odprawia się w Kaplicy Czaszek mszę św. za wszystkich którzy w niej spoczywają oraz za wszystkich którzy umarli na wskutek chorób lub w wyniku nieszczęśliwych wypadków. Szlak Ginących Zawodów, Garncarstwo i Ptaszarnia w Kudowie-Zdrój Kudowa-Zdrój Muzeum plenerowe w Kudowie-Czermnej (200m od Kaplicy Czaszek), w którym można zapoznać się z ginącymi obecnie zawodami, tj.: garncarstwo, młynarstwo i kowalstwo oraz obcować ze strusiami, bażantami oraz kurkami chińskimi w utworzonym tu mini zwierzyńcu. Atrakcją są odbywające się tu codziennie wypieki wiejskiego chleba o unikalnej recepturze. W miejscowym warsztacie prezentowane są techniki wytwarzania naczyń ceramicznych. Możliwość samodzielnego ich wyrobu. Hodowla egzotycznych gatunków drobiu oraz strusi. Muzeum Kultury Ludowej Pogórza Sudeckiego Kudowa Zdrój Na górskim stoku byłej wsi Pstrążna zlokalizowano skansen. Przedmiotem prezentacji są w nim obiekty architektury i kultury ludowej Sudetów (budynki mieszkalne, dzwonnica, zajazd, kuźnia wraz z wyposażeniem w sprzęty i narzędzia). Latem organizowane są tutaj pikniki połączone z degustacją pieczonego na miejscu chleba ze smalcem i ziemniaków z ogniska. Muzeum Żaby w Kudowie-Zdrój Kudowa-Zdrój Pierwsze w Polsce Muzeum poświęcone Żabom we wszelkiej postaci. Muzeum mieści się w budynku obok Dyrekcji Parku Narodowego Gór Stołowych. Zapoczątkowane zbiorami przekazanymi z Berlina ze Stowarzyszenia Kudowa & Kultur. Posiada kolekcję ponad 3000 eksponatów pochodzących z blisko 20 krajów świata i 6 kontynentów. Park Narodowy Gór Stołowych w Kudowie-Zdrój Góry Stołowe to jedno z najpiękniejszych i najatrakcyjniejszych pasm górskich w Polsce. W ich obrębie znajduje się Park Narodowy Gór Stołowych. Góry Stołowe ciągną się od doliny Bystrzycy Dusznickiej na północnym zachodzie, aż po rejon Mieroszowa i Krzeszowa, gdzie mają także inną nazwę: Zawory. Łączna długość pasma wynosi 42 km. Północno- wschodni kraniec wyznacza rzeka Ścinawka, a zachodni doliny rzek Metui i jej prawego dopływu Jivki (w Czechach). Pasmo Gór Stołowych to jedyny w Polsce przykład gór płytowych, zbudowanych z górnokredowych piaskowców, leżących w dwóch głównych poziomach. Piaskowce stanowiły dno morza, które w wyniku ruchów górotwórczych, zostało wypiętrzone na wysokość kilkuset metrów. Pomiędzy nimi występują pokłady nieprzepuszczalnych margli. Rezerwat Błędne Skały w Karłowie Wybitna atrakcja krajobrazowa - niepowtarzalny labirynt skalny obejmujący grzbiet Skalniaka (915 m wyrzeźbionego w górnokredowych piaskowcach ciosowych przez wodę i wiatry, wykorzystujące niejednakową ich odporność na wietrzenie. Znajdują się w Parku Narodowym Gór Stołowych. Dojazd z Kudowy-Zdrój w kierunku Karłowa lub czerwonym szlakiem ok. 2,5 godz. Powstałe bloki skalne na powierzchni 21,14 ha tworzą kilkusetmetrową trasę turystyczną o niepowtarzalnym uroku, którą zwiedzając często dosłownie przeciskamy się pomiędzy skałami wąskimi szczelinami. Wysokość korytarzy waha się w granicach 6-8 m, szerokość jest różna - miejscami wynosi tylko kilkadziesiąt centymetrów. Nawet podczas deszczu przechodzi się znaczny odcinek drogi pod skalnymi parasolami. Występują tu piękne, dobrze wykształcone formy skalnych stołów, baszt, grzybów, tuneli, z których wiele ma własne nazwy np. "Skalne Siodło", "Kurza stopka", "Labirynt", "Tunel", "Wielka sala". Ta forma wietrzenia nie ma żadnego odpowiednika w Polsce. Na terenie Błędnych Skał znajduje się punkt widokowy na platformie o nazwie "skalne Czasze". Widoczny stąd jest Szczeliniec Wielki i Mały, Broumovska Vrchovina, miejscowość Machov, a przy dobrej widoczności można zobaczyć Karkonosze. Fot. Na terenie Błędnych Skał znajduje się punkt widokowy na platformie o nazwie "Skalne Czasze". Widoczny stąd jest Szczeliniec Wielki i Mały. Rezerwat przyrody utworzono tu w 1957 roku. Przejście labiryntu zajmuje ok. 35 minut. Kamienny wiadukt kolejowy w Lewinie Kłodzkim Jeden z największych i najładniej wkomponowanych w otoczenie wiaduktów Dolnego Śląska. Zbudowany w 1903 roku połączył Lewin linią kolejową z Dusznikami i Kłodzkiem. W 1905 oddano do użytku następny odcinek trasy Lewin - Kudowa Słone. Planowane połączenie tej trasy z liniami komunikacyjnymi republiki Czeskiej działało tylko dwa tygodnie. Wybudowana siłami robotników przymusowych linia z Kudowy Słone do Nachodu została oddana do użytku w połowie kwietnia 1945 r. przez wycofujące się wojska niemieckie. Pozostał piękny wiadukt wybudowany przez włoskich inżynierów. Długi na 120 metrów i wysoki na 27m pięknym łukiem wpisuje się w panoramę miejscowości i stanowi jeden z najczęściej fotografowanych obiektów. Domy Tkaczy w Międzylesiu Zespół drewniano-murowanych domów tkaczy, nazywanych "Siedmioma Braćmi" powstał pod koniec XVIII w., zachowały się dwa podcieniowe domy. Niegdyś mieściły pomieszczenia mieszkalne i warsztaty tkaczy produkujących płótna i sukna w oparciu o uprawiany len. Wszystkie budynki były parterowe i posiadały dwupoziomowe poddasza mieszkalno-użytkowe. Remontowane w latach 1955-1958 i 1970-1972. Mimo tego, do dzisiejszego dnia zachowały się jedynie dwa (nr 2 i 4). Częściowo zrekonstruowane pełnią obecnie funkcje usługowe i administracyjne. Zespół Zamkowo-Pałacowy w Międzylesiu Z pierwszego gotyckiego zamku zachowała się tylko kamienna Czarna Wieża. Rezydencja złożona jest z dwóch części renesansowej i barokowej, tworząc jeden z większych zespołów pałacowych na Dolnym Śląsku. Niestety obecnie tylko w części zlokalizowano hotel, a reszta pozostaje niezagospodarowana. Ruiny Zamku Szczerba w Gniewoszowie Ruiny zamku położone są na zalesionym, skalistym grzbiecie na wysokości 520 m w pobliżu Gniewoszowa. Zamek powstał na początku XIII w. w miejscu dawniejszego grodu. Zniszczony podczas wojen husyckich w nie odbudowany. Do dziś zachowały się tylko pozostałości wieży, murów o wys. 9 m ze śladami budynków mieszkalnych i resztkami sklepień. Solna Jama w Gniewoszowie Niewielka jaskinia krasowa znajduje się w wyrobisku starego kamieniołomu w zboczu Czerńca na wysokości 590 m. Jaskinia powstała w soczewie wapiennej przez wypłukanie wodą. Nazwa jej wywodzi się od nacieków kalcytowych przypominających wyglądem sól. Długość jaskini około 40 m z małym jeziorkiem na dnie komory. Podziemna Turystyczna Kopalnia Węgla - Muzeum Górnictwa w Nowej Rudzie Muzeum Górnictwa znajduje się na byłym Polu "piast" nieczynnej Kopalni "Nowa Ruda". W salach muzeum znajdują się maszyny i urządzenia górnicze oraz plany, makiety i ciekawa ekspozycja minerałów. W jednej z sal znajduje się oryginalna dyspozytornia - "serce" kopalni. Można się tu zapoznać z 500-letnia historią podziemnego górnictwa węglowego w rejonie noworudzkim. Oprócz sal wystawowych Muzeum oferuje do zwiedzania 700 metrowe wyrobisko znajdujące się w naturalnym górotworze. Podziemne wyrobiska górnicze posiadają oryginalne wyposażenie wydzielone ze zlikwidowanej kopalni wraz z podziemną kolejką turystyczną. Przyrządy stosowane w kopalni do zwalczania zagrożeń występujących pod ziemią oraz sprzęt służący do zabezpieczania górników. Modele maszyn, urządzeń, środków transportu, obudów górniczych, systemów eksploatacji, wież szybowych, urządzeń przeróbki mechanicznej węgla. Fot. Muzeum znajduje się przy trasie Nowa Ruda - Wałbrzych. Dom - Muzeum prof. Josepha Wittiga w Nowej Rudzie Dom Wittiga(Wittig Haus). W tym domu w latach 1927-1946 mieszkał Joseph Wittig (1879-1949) profesor teologii, poeta Ziemi Kłodzkiej i kronikarz Nowej Rudy, autor m. in. "Kroniki Miasta Nowa Ruda" wydanej w 1937 roku na 600-lecie nadania miastu praw miejskich. W domu do zwiedzania przeznaczone są dwie sale . W jednej odtworzona jest pracownia pisarza, a w drugiej zwiedzający mają możliwość zapoznania się z życiem i twórczością Josepha Wittiga. Zgromadzone są tu zdjęcia, kopie dokumentów oraz bibliografia a wśród niej wspomniana "Chronik der Stadt Neurode". Muzeum znajduje się w uroczym domku zbudowanym przez Wittiga nieopodal drogi łaczącej Nową Rudę ze Słupcem. Pałac myśliwski w Bożkowie Pałac w Bożkowie - zabytkowy budynek pałacowy wzniesiony przez Hrabiego von Magnis w początkach renesansu. Jego poprzednik, Aleksander założył wcześniej 3-hektarowy park, w którym postawił bażanciarnię, oranżerię, a do stawu kazał wpuścić złote rybki. Anton Aleksander spowodował rozkwit i powiększenie się majątku, z jego imieniem łączą się barokowo-klasycystyczna rozbudowa zamku w 1787 r., zbudowanie sztucznych ruin na górze Grodziszcze oraz budynku leśniczówki. W 1800 roku w pobliżu pałacu Aleksander postawił romantyczne, sztuczne ruinki. Umieszczono tam 16 płyt nagrobnych z XVI i XVII wieku. W 1813 roku na Grodziszczu, wzniesieniu o wysokości 396 m na polecenie hrabiego von Magnis, zbudowano wieżę widokową. Ostatnia przebudowa zamku nastąpiła po jego wielkim pożarze w 1870 r. za hrabiego Wilhelma von Magnis. W 1871 r., przystąpiono do odbudowy pałacu. Fot. Po 1945 r. majątek przeszedł na własność Skarbu państwa Polskiego, od tego czasu pałac ulega stopniowej dewastacji. Obiekt ten został uznany za najzasobniejszy w dzieła sztuki na Ziemi Kłodzkiej. "Bukowa kalenica" w Górach Sowich Leśny rezerwat przyrody położony w szczytowych partiach Gór Sowich. Rośnie tu uroczy pierwotny las buczynowy z cennym runem leśnym. Na szczycie Kalenicy stoi stalowa wieża widokowa. W okolicy duże skupiska cisów, a w lasach można spotkać sprowadzone z Korsyki muflony. Szczyt Wielka Sowa w Gminie Pieszyce (powiat Dzierżoniów) Gmina Pieszyce Wielka Sowa (niem. Hohe Eule, 1015 m najwyższy szczyt Gór Sowich w Sudetach Środkowych z najbardziej zniszczonym ekologicznie drzewostanem w tych górach, należy do Korony Gór Polskich, położona jest w Parku Krajobrazowym Gór Sowich. Na szczycie wieża widokowa im. Orłowicza. Fot. Miejsce spacerów turystów i gości uzdrowiskowych, zajmuje powierzchnię 13 ha i bezpośrednio przylega do zabudowy sanatoryjno-pensjonatowej. Przy głównej alei parku mieści się sanatorium "Wielka Pieniawa" z 1906 roku; naprzeciw znajduje się fontanna, która w sezonie letnim podświetlana jest 16 kolorowymi lampami. Park Zdrojowy w Polanicy-Zdrój oraz deptak Miejsce spacerów turystów i gości uzdrowiskowych, zajmuje powierzchnię 13 ha i bezpośrednio przylega do zabudowy sanatoryjno-pensjonatowej. Przy głównej alei parku mieści się sanatorium "Wielka Pieniawa" z 1906 roku; naprzeciw znajduje się fontanna, która w sezonie letnim podświetlana jest 16 kolorowymi lampami. W parku znajduje się również w okazałym pawilonie z 1913 roku pijalnia wody mineralnej, z której prowadzi przejście do hali spacerowo-koncertowej, gdzie często odbywają się koncerty muzyki uzdrowiskowej. Do tego kompleksu przylega dobudowany w 1925 roku Teatr Zdrojowy im. M. Ćwiklińskiej. Wzdłuż przepływającej prawie przez całe miasto rzeki Bystrzycy Dusznickiej po obydwu jej stronach ciągnie się odbudowany po powodzi deptak. Wzbudza on zachwyt turystów i jest ulubionym miejscem spotkań gości oraz mieszkańców Polanicy-Zdrój. Znajduje się przy nim wiele kawiarenek, które w sezonie wystawiają na zewnątrz stoliki z kolorowymi parasolkami nadając temu miejscu szczególnej atmosfery. Nad deptakiem góruje zaś wieża kościoła Wniebowzięcia wzniesionego w 1910 roku. W pobliżu kościoła znajduje się najstarszy budynek w mieście, wybudowany w latach 1706-1708 przez jezuitów jako dwór, obecnie Zakład Wychowawczy dla Dzieci prowadzony przez siostry Józefitki. W budynku stanowiącym kiedyś zaplecze gospodarcze dla dworu znajduje się znany w kraju i na świecie Szpital Chirurgii Plastycznej. Letni tor saneczkowy „Góralka” w Polanicy-Zdrój Szczególnie atrakcyjna rozrywka dla dzieci i dorosłych, ponad 450 metrów zjazdu na sankach, w których płozy zastąpiono kółkami a śnieg stalową rynną. Świetna całkowicie bezpieczna zabawa, mimo iż wprawni saneczkarze mogą osiągać szybkość do 40 km/h. Mniej odważni mogą regulować prędkość ręcznym hamulcem. Dla grup zorganizowanych istnieje możliwość udostępnienia obiektu na czas określony lub organizacji zawodów z pomiarem czasu. Szczyt Szczeliniec Wielki w Karłowie Najwyższy szczyt Gór Stołowych (919m i zarazem ich najatrakcyjniejsze miejsce. Z daleka Szczeliniec Wielki wygląda na masyw o rozległym, płaskim wierzchołku i prawie pionowych zboczach. W rzeczywistości rozległa wierzchowina stoliwa jest głęboko spękana, dość znacznie w głąb. Spękanie ławicy piaskowców ciosowych utworzyło "skalne miasto" złożone z ogromnej ilości oryginalnie ukształtowanych skał i skałek, które w większości posiadają własne nazwy np. Kwoka, Mamut (zwany także Małpoludem), Wielbłąd, Głowa Księżniczki Emilki, Słoń i Kazalnica. Ciekawym fragmentem Szczelińca Wielkiego jest tzw. "Piekiełko"- szczelina skalna o dł. ok. 100 m i głębokości 20 m ze specyficznym mikroklimatem o niskiej temperaturze i dużej wilgotności powietrza. Na szczyt Szczelińca prowadzą liczące 680 stopni kamienne schody. Sanktuarium Maryjne w Wambierzycach, Wambierzyce k/Radkowa Wambierzyckie Sanktuarium Maryjne zwane Dolnośląską Jerozolimą, czyli bazylika, Kalwaria z 74 kaplicami oraz ruchoma szopka, stanowi prawdziwą perłę wśród zabytków Ziemi Kłodzkiej W pierwszych latach XIII stulecia niewidomy Jan z Raszewa odzyskał wzrok modląc się przed figurką Maryi z Dzieciątkiem umieszczonej na potężnej lipie. Wieść o cudownym wydarzeniu rozchodzi się bardzo szybko. Dla ułatwienia praktyk religijnych u stóp lipy z figurką wybudowano kamienny ołtarz, kropielnicę i lichtarz (przechowywane obecnie w krużgankach bazyliki). Wielka encyklopedia Herdera podaje, że rokrocznie przybywało do Wambierzyc ok. 200 tys. pielgrzymów. Obecna świątynia została wybudowana w latach 1715-1720. Wewnatrz bardzo bogaty i cenny wystrój barokowy z XVIII w., ołtarz główny i boczne, ambona, obrazy i figury. Konsekracja kościoła nastąpiła w roku 1720, 1725 rzeźbiarz Karol Sebastian Flaker wykonał ołtarz główny i ambonę. W roku 1936 papież Pius XI nadał świątyni tytuł bazyliki mniejszej. Ruchoma Szopka w Wambierzycach Wykonana i uruchomiona w 1882 r. przez miejscowego ślusarza L. Wittiga. W ciągu 28 lat wyrzeźbił około 800 figurek, z których 300 jest ruchomych. Sceny biblijne połączone zostały ze scenami codziennego życia i przedstawione na tle miejscowego krajobrazu. Skansen Muzeum Etnograficzne, Mini ZOO Wambierzyce Ekspozycja sprzętów codziennego użytku, maszyn i dokumentów z XIX i XX w. zbieranych przez kolekcjonera p. Mariana Gancarskiego ponad 30 lat. Dzięki temu obecnie w jego zagrodzie można podziwiać zabytkowe urządzenia młyńskie, stare naczynia, kolekcję broni oraz kolekcja minerałów, skamienielin i rzeźb. W mini ZOO hodowla danieli, dzików, świnek wietnamskich i strusi. Zalew w Radkowie Radków Jest to kąpielisko, przy którym znajduje się ośrodek rekreacyjny z miejscami noclegowymi i wypożyczalnią sprzętu wodnego. Atrakcyjność kąpieli podkreśla piękny widok na krawędź Gór Stołowych. Jaskinia Niedźwiedzia Kletno Jaskinia Niedźwiedzia stanowi ogromną atrakcję turystyczną, gdyż jej początki sięgają ery prekambryjskiej a więc ok 4,5 mld lat wstecz. Wejście do Jaskini Niedźwiedziej znajduje się ok. 800 m i zostało zabudowane pawilonem wejściowym, w którym mieszczą się kasy biletowe, ekspozycje, kawiarnia i sala projekcyjna (wyświetlany jest tam film o jaskini ). Trasa biegnie środkowym piętrem jaskini. Została świetnie przygotowana do zwiedzania. Turysta przechodzi wygodnym chodnikiem, zupełnie inaczej niż grotołazi, którzy badając jaskinie, muszą nierzadko czołgać się w błocie, czy przeciskać przez ciasne szczeliny. Huta Szkła Kryształowego "Violetta" w Stroniu Śląskim Stronie Śląskie Huta szkła Violetta ma prawie dwustuletnią historię. W latach 60 XIX wieku Franz Losky na bazie miejscowych zasobów kwarcu uruchomił produkcję szkła, nadając hucie imię protektorki Marianny Orańskiej. Obecnie huta produkuje szkło artystyczne i użytkowe. Rezerwat Śnieżnik Kłodzki Stronie Śląskie Rezerwat krajobrazowy obejmuje najwyższą partię Masywu Śnieżnika (najwyższy szczyt Ziemi Kłodzkiej 1425m), gdzie ponad lasem górnego regla występują łąki wysokogórskie. Jest to cenny zespół przyrodniczy w Sudetach, gdzie na kopulastym szczycie występują wśród traworośli i muraw cenne gatunki roślin górskich. dawniej na szczycie stała kamienna wieża widokowa o wys. 33m, po której obecnie zostały tylko ruiny. Rozległa kopuła szczytowa jest doskonałym punktem widokowym na całe Sudety. U podnóża góry na Hali pod Śnieżnikiem znajduje się schronisko "Na Śnieżniku" na wysokości 1218 m. Jest to drugie co do wielkości schronisko w Sudetach, zostało wybudowane w 1871 r w stylu szwajcarskim przez królewnę Mariannę Orańską. Muzeum Ziemi w Kletnie Kletno k/Stronia Śląskiego W muzeum można podziwiać wspaniałą kolekcję skał, minerałów i skamieniałości. Jednym z ciekawych eksponatów jest skamieniałe gniazdo dinozaura. Nieczynna Kopalnia Uranu w Kletnie - Trasa podziemna Kletno k/Stronia Śląskiego Zagospodarowana sztolnia nieczynnej kopalni uranu, będąca miejscem wydobycia rudy uranowej w okresie powojennym na potrzeby Związku Radzieckiego. Do zwiedzania udostępniona część chodników z prawie 40 kilometrowych wyrobisk. Czarna Góra w Siennej k/Stronia Śląskiego Sienna k/Stronia Śląskiego Ośrodek narciarski "Czarna Góra " w Siennej to najnowszy i największy ośrodek narciarski i snowboardowy w tej części Sudetów oferujący 8 wyciągów orczykowych i 4 km sztucznie naśnieżanych tras. Jego główną atrakcje stanowi czynna cały rok kolej krzesełkowa, wywożąca turystów pod szczyt Czarnej Góry(1205m), która wraz ze znajdującą się na niej wieżą widokową stanowi doskonały punkt widokowy. Neogotycki zamek w Szczytnej Położony na malowniczym wzgórzu Szczytnik o wysokości 589 m powszechnie nazywany jest zamkiem "Leśny Kamień". Można przejść się otwartą ścieżką przy bocznym skrzydle zamku przez bramę z dwoma wieżyczkami, a przede wszystkim nasycić wzrok widokiem tzw. Obniżenia Dusznickiego ze specjalnego punktu widokowego na skałach. Można też zwiedzić kaplicę zamkową. Obiekt zbudowano na planie prostokąta z jedną wieżą cylindryczną i kilkoma czworobocznymi. Otoczono go murami z blankami na których stały niegdyś armaty. Ściany budowli są grube jak w prawdziwym zamku a wjazd prowadził przez most zwodzony. Całość posiada wiele detali neogotyckich takich jak machikuły, obramowania okienne, portale. Wnętrza urządzono z wielkim przepychem, wyeksponowano w nich motywy rycerskie i myśliwskie. W pobliżu Zamku znajduje się kamienna droga krzyżowa z płaskorzeźbami z piaskowca, osadzonymi w naturalnych skałach. Fot. Posiadając własną pracownię wzornictwa, projektującą wyroby w różnych formach i pełnej gamie szlifów firma realizowała najśmielsze projekty dostarczane przez klientów, między innymi wykonano serwis dla angielskiego Dworu, zastawę dla transatlantyk MS " grawerowane szklanki dla Polskich Linii Lotniczych LOT oraz ozdobne puchary dla przedstawicielstw dyplomatycznych. Huta Szkła Kryształowego "Sudety" w Szczytnej Huta Szkła "Sudety" posiada kilkusetletnią historię, a jej korzenie sięgają głęboko starej szklarskiej tradycji. W roku 1770 została założona huta szkła w Batorowie, nazywana "prababką" naszej huty; od niej to wywodził się szereg przedsięwzięć związanych z produkcją i obróbką szkła kryształowego oraz sodowego. W roku 1771 w Batorowie wytopiono po raz pierwszy szkło kryształowe, a dwa lata później produkowano już wystawne szkło stołowe, szczególnie kielichy do wina, puchary wiwatowe i kufle do piwa. Przedmioty te były prawdziwą ozdobą dzięki dekoracji grawerowanej oraz złoceniu i srebrzeniu. W roku 1827 huta weszła w posiadanie majora Leopolda Martiza von Hochberga, który rozbudował zakład i wzbogacił wzornictwo o dekorację secesyjną. W tej chwili huta produkuje szeroką gamę wyrobów kryształowych - dmuchanych, prasowanych ręcznie i automatycznie oraz oferuje asortymenty o wysublimowanym bogatym wzornictwie i po przystępnych cenach. Torfowisko pod Zieleńcem - Szczytna Wiek torfowiska ocenia się na 7600 lat. Tereny, na których leży torfowisko stanowiły w przeszłości dobra królewskie. Należały do króla Czech, książąt śląskich, cesarza Austrii i króla Prus. Znane są próby eksploatacji gospodarczej torfowiska. Działania, mające na celu ochronę torfowiska podjęto w 1919 roku. Objęto ochroną rezerwatową obszar 85 hektarów.. W tym czasie istniały w rezerwacie ścieżki dla zwiedzających i dwie wieże widokowe. W roku 1954 utworzono ponownie rezerwat. Ochroną objęto 123 ha - Topielisko i niewielką część Czarnego Bagna. Powierzchnia chroniona obejmie cały obszar uroczysk Topielisko i Czarne Bagno. Stanowią one najobszerniejszy zespół torfowiskowy w polskich Sudetach i jeden z największych w kraju. Jest to najciekawszy florystycznie teren Gór Bystrzyckich. Torfowiska położone są na wysokości 750 - 770 m Warunki klimatyczne w rejonie torfowiska są ekstremalne. Roczna suma opadów przekracza 1300 mm, a średnia roczna temperatura osiąga +4°C. Do osobliwości florystycznych i gatunków rzadkich zalicza się: brzozę karłowatą, turzycę skąpokwiatową, turzycę bagienną, przygiełkę białą, bagnicę torfową, rosiczki, sosnę błotną, żurawinę drobnolistną. Pole golfowe Chopin Golf Szczytna W miejscowości Szczytna, położonej między Polanicą a Dusznikami znajduje się jedyny w Kotlinie Kłodzkiej ośrodek golfowy. Miejsce to jest atrakcyjne zarówno dla zaawansowanych i początkujących graczy w golfa jak i dla osób, które pragną spędzić czas w miłej atmosferze. Zamek Książ Zamek Książ to największy na Dolnym Śląsku, trzeci pod względem wielkości w Polsce i jeden z największych zamków w Europie. Zwany jest on często "Perłą Dolnego Śląska". Ten średniowieczny zamek znajduje się w granicach Wałbrzycha (kilka kilometrów na północ od miasta), na terenie Książańskiego Parku Krajobrazowego. Do dyspozycji zwiedzających udostępniona jest jedynie część obiektu (jest to konsekwencja burzliwych dziejów zamku). Można tu obejrzeć piękne i bardzo bogate sale królewskie, wieżę z piękną panoramą okolicy, tarasy z fontannami i ładnymi kompozycjami z roślinności, jak również, niestety ograniczonej dla zwiedzających, część podziemi (jedynie z przewodnikiem). Na zamku dostępnych jest wiele tymczasowych ekspozycji, głównie zdjęć różnych autorów, sklep z antykami oraz kawiarenki zlokalizowane na trasach zwiedzania. Część zamku pełni funkcję hotelu. Fot. Zamek, w całej jego okazałości można podziwiać z punktu widokowego znajdującego się nieopodal trasy dojazdowej do obiektu. W Książu zlokalizowana została także stadnina koni oraz palmiarnia. Fot. Lata świetności twierdzy trwały do 1800 roku, kiedy to zmarł Fryderyk Wilhelm II, jeden z największych jej zwolenników. W tym samym roku fortyfikacje odwiedził ówczesny ambasador USA w Berlinie, John Quincy Adams (prezydent Stanów Zjednoczonych w latach 1825–1829). Twierdza Srebrna Góra Twierdzę srebrnogórską zbudowano w XVIII w. według projektu stworzonego przez pruskiego inżyniera Ludwika Wilhelma Reglera, zmodyfikowanego przez samego króla Fryderyka Wielkiego. Twierdza miała zabezpieczyć militarnie Śląsk zdobyty przez Prusy w 1740 roku. Pod budowę fortyfikacji wybrano dwa górujące nad Przełęczą Srebrną (586 m wzniesienia: Forteczną (Warowną) Górę (686 m oraz Ostróg (627 m Twierdza składa się z sześciu fortów. Budowa całego zespołu przez 4 do 4,5 tys. robotników trwała 12 lat (1765–1777), a jej koszt wyniósł 1 668 000 talarów (w tym 70 000 przekazane jako „ofiara” Ślązaków). Finansowanie budowy zapewnił ściągany na Śląsku specjalny podatek, zwany przez miejscowych dopustem srebrnogórskim. Przewidywano garnizon liczący według różnych źródeł od 2,5 do 3,5 tys. żołnierzy. Lata powojenne przyniosły postępującą dewastację twierdzy, złupionej wcześniej przez wojska radzieckie. Dopiero w 1965 roku PTTK i Komenda Dolnośląskiej Chorągwi ZHP podpisała porozumienie, na mocy którego uprzątnięto II Fort Rogowy i nadano mu nazwę „Harcerz”. Fort Ostróg uprzątnięto przy pomocy ówczesnego (1969) ministerstwa Górnictwa i przemianowano na Fort „Górnik”. W dniu 28 czerwca 1974 na terenie Fortu Donżon otwarto muzeum ciężkiej broni palnej. Twierdza srebrnogórska została uznana za pomnik historii rozporządzeniem Prezydenta RP z dnia 14 kwietnia 2004.